بازنگری کارایی شاخص کیفی سنگ (RQD) در سیستم رده‌بندی ژئومکانیکی توده‌سنگ (مطالعه موردی تونل البرز)

سیستم‌های رده‌بندی توده‌سنگ به عنوان بخش اصلی روش‌های تجربی طراحی نقشی کلیدی در صنعت تونلسازی بازی می‌کنند. سیستم رده‌بندی ژئومکانیکی توده‌سنگ (RMR) به عنوان یکی از رایج‌ترین سیستم‌ها در سال 1973 توسط بنیاوسکی ارایه و پس از بکارگیری در شرایط مختلف، توسط محققین توسعه داده شد. به دلیل حساسیت بالا در توصیف درست از رفتار توده‌سنگ، نیاز به بررسی دقیق‌تر پارامترهای ورودی این سیستم-ها احساس می‌شود. در سال‌های اخیر بررسی کارایی RQD یکی از موضوعات مهم مورد بحث است. به دلیل نواقص عنوان‌شده برای RQD و همچنین هم‌پوشانی آن با پارامتر فاصله‌داری شکستگی‌ها (FS)، استفاده از پارامتر تناوب شکستگی (FF) به عنوان جایگزین مطرح شده است. بر اساس این پارامتر در سال 2013 نسخه جدیدی از RMR تحت عنوان RMR13 ارایه ‌شد. در این مقاله به بررسی کارایی پارامتر FF‌ و مقایسه نتایج استفاده از آن در RMR13 با نتایج RMR89، بر اساس بخشی از داده‌های تونل البرز در آزادراه تهران- شمال پرداخته شده است. اختلاف نتایج بدست آمده برای دو روش حدود 2 درصد است، که با توجه به ماهیت تجربی RMR، نشانگر نتایج قابل قبول برای روش RMR13 است. بنابراین با توجه به ایرادات مطرح‌شده برای RQD، استفاده از RMR13 در پروژه‌های جدید پیشنهاد می‌شود، که برخلاف پروژه‌های قدیمی تاریخچه مطالعات آن‌ها بر اساس RQD نیست.